Kế toán hộ kinh doanh cá thể là yếu tố then chốt giúp chủ hộ kiểm soát doanh thu, chi phí và thực hiện nghĩa vụ thuế một cách minh bạch, đúng quy định. Dù không yêu cầu phức tạp như doanh nghiệp, nhưng nếu thực hiện bài bản, việc quản lý tài chính sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều.

1/ ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG KẾ TOÁN HỘ KINH DOANH
Đối tượng áp dụng chế độ kế toán cho hộ kinh doanh được quy định rõ ràng tại Thông tư 88/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, có hiệu lực từ ngày 01/01/2022. Cụ thể, các đối tượng này bao gồm:
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai theo quy định của pháp luật về thuế. Đây là đối tượng bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC.
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc diện phải thực hiện chế độ kế toán nhưng có nhu cầu thực hiện. Các đối tượng này được khuyến khích áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC để phục vụ công tác quản lý nội bộ và minh bạch tài chính.
Lưu ý quan trọng về sự thay đổi từ ngày 01/07/2025:
Theo các quy định mới về thuế (như Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 198/2025/QH15), từ ngày 01/07/2025, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm từ 1 tỷ đồng trở lên đang nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ phải chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai.
Điều này có nghĩa là, kể từ ngày 01/07/2025, các hộ kinh doanh đạt ngưỡng doanh thu 1 tỷ đồng/năm sẽ chuyển từ đối tượng khuyến khích (nếu có) sang đối tượng bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC (hoặc chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ nếu phù hợp).
Tóm lại, đối tượng chính và bắt buộc áp dụng chế độ kế toán hộ kinh doanh là các hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, và từ 01/07/2025 sẽ bao gồm cả những hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên.
2/ CÔNG TÁC TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHO HỘ KINH DOANH THEO TT88
Thông tư 88/2021/TT-BTC đã đưa ra một khuôn khổ rõ ràng cho công tác kế toán của hộ kinh doanh, bao gồm các nội dung chính sau:
2.1/ Tổ chức công tác kế toán
- Người làm kế toán: Hộ kinh doanh có thể tự mình thực hiện công việc kế toán hoặc thuê người làm kế toán, miễn là người đó có hiểu biết nghiệp vụ kế toán.
- Lựa chọn chế độ kế toán: Hộ kinh doanh có thể chọn áp dụng chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC hoặc, nếu muốn, có thể áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ (ban hành kèm Thông tư 132/2018/TT-BTC) nếu phù hợp hơn với quy mô và đặc điểm hoạt động.
- Địa điểm kinh doanh: Nếu hộ kinh doanh có nhiều địa điểm kinh doanh, cần mở sổ kế toán để theo dõi chi tiết riêng cho từng địa điểm nhằm phục vụ công tác quản lý và kê khai thuế.
2.2/ Chứng từ kế toán
Hộ kinh doanh phải sử dụng các mẫu chứng từ kế toán theo hướng dẫn tại Thông tư 88/2021/TT-BTC. Các chứng từ này là bằng chứng cho các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và là căn cứ để ghi sổ. Các mẫu chứng từ chính bao gồm:
- Phiếu thu: Mẫu số 01-TT (dùng để ghi nhận các khoản tiền mặt thu vào)
- Phiếu chi: Mẫu số 02-TT (dùng để ghi nhận các khoản tiền mặt chi ra)
- Phiếu nhập kho: Mẫu số 03-VT (dùng khi nhập vật liệu, hàng hóa vào kho)
- Phiếu xuất kho: Mẫu số 04-VT (dùng khi xuất vật liệu, hàng hóa ra khỏi kho để bán hoặc sử dụng)
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ: Dùng trong trường hợp điều chuyển hàng hóa giữa các địa điểm kinh doanh của cùng một hộ.
Yêu cầu đối với chứng từ:
- Phải được lập đầy đủ, rõ ràng, trung thực, kịp thời và có chữ ký của các bên liên quan.
- Nội dung và hình thức phải tuân thủ Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn.
2.3/ Sổ kế toán
Hộ kinh doanh phải mở và ghi sổ kế toán để theo dõi các hoạt động tài chính một cách có hệ thống. Thông tư 88/2021/TT-BTC quy định 7 mẫu sổ kế toán chính:
- Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ: Mẫu số S1-HKD - Theo dõi chi tiết doanh thu từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo từng loại hình kinh doanh (nếu có).
- Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa: Mẫu số S2-HKD - Theo dõi tình hình nhập, xuất, tồn kho của nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa.
- Sổ chi phí sản xuất, kinh doanh: Mẫu số S3-HKD - Tập hợp và phân loại các khoản chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
- Sổ theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước: Mẫu số S4-HKD - Theo dõi các khoản thuế phải nộp (GTGT, TNCN, môn bài...) và tình hình đã nộp vào ngân sách nhà nước.
- Sổ theo dõi tình hình thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động: Mẫu số S5-HKD - Theo dõi chi tiết tiền lương, các khoản phụ cấp, và các khoản trích nộp theo lương (Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế...) cho người lao động (chỉ áp dụng nếu có thuê lao động).
- Sổ quỹ tiền mặt: Mẫu số S6-HKD - Theo dõi tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền mặt của hộ kinh doanh.
- Sổ tiền gửi ngân hàng: Mẫu số S7-HKD - Theo dõi tình hình tiền gửi tại các ngân hàng.
Quy định chung về ghi sổ:
- Sổ phải mở vào đầu kỳ kế toán năm (hoặc từ ngày bắt đầu hoạt động).
- Ghi sổ phải kịp thời, rõ ràng, đầy đủ, chính xác, trung thực theo trình tự thời gian phát sinh.
- Sổ phải được ghi liên tục từ khi mở đến khi khóa sổ.
- Cuối kỳ kế toán (thường là cuối năm), hộ kinh doanh phải khóa sổ kế toán.
- Chứng từ, sổ sách kế toán phải được bảo quản, lưu trữ theo quy định của Luật Kế toán.
KẾ TOÁN THÀNH KHANG TKC
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN DỊCH VỤ THÀNH KHANG - Chuyên tư vấn và cung cấp dịch vụ kế toán thuế
VP Hồ Chí Minh: Lầu 2 Số 139 Nguyễn Thị Thập, Phường Tân Hưng, Quận 7, TP.HCM
VP Bảo Lộc: 18 Cao Bá Quát, Phường Lộc Phát, Thành Phố Bảo Lộc, Tỉnh Lâm Đồng
THÀNH KHANG - chất lượng chuyên nghiệp, giải pháp tối ưu!
Đến với THÀNH KHANG quý khách không đi lại, không đợi chờ, được tư vấn và thực hiện tận nơi!